Praca wykonywana przez pracownika ponad obowiązujące go normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, uprawnia pracownika do normalnego wynagrodzenia oraz do stosownego dodatku.
W przypadku braku zapłaty dodatkowego wynagrodzenia, możliwe jest dochodzenie stosownego wynagrodzenia na drodze sądowej (wraz z ewentualnymi odsetkami z tytułu opóźnienia).
Należy przypomnieć, iż roszczenie pracownika o wypłatę zaległego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych przedawnia się z upływem 3 lat od dnia wymagalności.
Istotne jest to, iż pracownik nie ma obowiązku zgłaszania roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych (zgodnie z utrwaloną linia orzeczniczą) w czasie trwania stosunku pracy.
Kolejne kluczowe pytanie pojawiające się w kontekście ewentualnego powództwa o zapłatę wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych –jak udowodnić / udokumentować pracę w godzinach nadliczbowych.
W sytuacji, gdy ewidencja czasu pracy nie istnieje lub prowadzona jest nierzetelnie, w przypadku ewentualnego sporu sądowego z pracownikiem, to pracodawca ma obowiązek udowodnić rzeczywisty czas pracy pracownika z uwzględnieniem godzin nadliczbowych lub brak pracy w godzinach nadliczbowych.
W sytuacji, gdy ewidencja czasu pracy istnieje, ale według pracownika nie pokazuje rzeczywistego czasu pracy i ewentualnych nadgodzin, pracownik zobowiązany jest wskazać źródła dowodowe na poparcie swoich twierdzeń.
Pracownik może wykazywać pracę w godzinach nadliczbowych m.in. wskazując dane dotyczące godzin wejścia i wyjścia z biura, osobiście prowadzoną ewidencję czasu pracy, korespondencję mailową z wskazanymi godzinami jej wysłania, bilingi z rozmów telefonicznych, dowód z zeznań świadków (np. innych pracowników, portierów, pracowników ochrony itp.) i w końcu dowód z przesłuchania samego pracownika.
Brak dokumentacji wynikający z zaniechania jej prowadzenia przez pracodawcę powoduje zmianę wynikającego z art. 6 kpc rozkładu ciężaru dowodu ( ). Pracodawca ma w takich razach obowiązek wykazać, że pracownik nie pracował w takim rozmiarze, jak twierdzi, a tym bardziej jaki udokumentował (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1999 r., sygn. akt: I PKN 665/98, OSNP 2000/14/535)”.
Błędny jest zwłaszcza pogląd, że ciężar dowodu w zakresie czasu pracy obarcza wyłącznie pracownika, który dowodzi roszczeń z tego tytułu, albowiem to pracodawca jest obowiązany prowadzić ewidencję czasu pracy, z uwzględnieniem pracy w godzinach nadliczbowych, którą udostępnia na żądanie pracownika (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.11.2001 r., I PKN 678/00, OSNP 2003/22/538)”.
W sprawach z zakresu prawa pracy (również w sprawie o zapłatę wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych), pracownik wnoszący powództwo (do kwoty 50.000,00 zł) nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych. Jeśli żądanie przekracza jednak wartość 50.000,00 zł opłata wynosi 5 % wartości przedmiotu sporu od każdego pisma procesowego podlegającego opłacie. Opłata stosunkowa nie może być niższa niż 30zł i wyższa niż 100.000,00 złotych.